Tại sao thai phụ cần quan tâm và kiểm tra GBS?

1. GBS là gì? Tại sao cần kiểm tra GBS trong thai kỳ?

GBS (Group B Streptococcus) là tên viết tắt tiếng Anh của Liên cầu khuẩn nhóm B, một loại vi khuẩn thường trú trong đường tiêu hóa và sinh dục ở người trưởng thành khỏe mạnh cả nam và nữ giới.

Tuy nhiên, phụ nữ mang thai nhiễm GBS sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ối, vỡ ối non, sinh non... Đồng thời, khi thai phụ nhiễm GBS chuyển dạ sẽ dẫn đến nhiễm trùng thai nhi trong quá trình sinh nở hoặc khi vỡ ối. Trẻ sơ sinh nhiễm GBS sẽ viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, hạ thân nhiệt… là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm trùng sơ sinh và là nguyên nhân chủ yếu gây tử vong chu sinh (trong khoảng 7 ngày sau sinh).

Việc kiểm tra GBS là vô cùng đơn giản, không gây đau đớn, không khó chịu, chỉ cần sử dụng dịch phết âm đạo – trực tràng là sẽ có kết quả trong thời gian ngắn. Do đó, CDC (guidelines 2010) khuyến cáo tất cả thai phụ cần kiểm tra GBS tại tuần thai thứ 35-37.

2. Điều trị GBS ở thai phụ.

Tỉ lệ nhiễm GBS ở phụ nữ mang thai khác biệt tùy vào chủng tộc và vị trí địa lý, thường cao ở Châu Phi (có nơi đến 48%) và thấp hơn ở Châu Á. Theo WHO 2017, tỉ lệ trung bình toàn cầu là khoảng 18%. Trong một vài nghiên cứu khoa học trong nước, tỉ lệ nhiễm ở một số vùng tại Việt Nam trải dài từ 9-20%. Trong nghiên cứu gần đây nhất thực hiện tại Trung tâm Xét nghiệm HANHPHUCLAB, tỉ lệ thai phụ đến khám ở các phòng khám thuộc cùng hệ thống HANHPHUCLAB có mang GBS là khoảng 20%. Tham khảo bài báo khoa học của HANHPHUCLAB TẠI ĐÂY.

Chỉ cần phát hiện chính xác, việc điều trị GBS có thể nói là rất dễ dàng và đơn giản. Thai phụ có thể được Bác sĩ chỉ định tiêm kháng sinh tĩnh mạch tại thời điểm phù hợp (thường là khi xuất hiện cơn chuyển dạ). Phác đồ này có thể ngăn chặn lây nhiễm GBS “khởi phát sớm” – nguồn lây từ mẹ, không thể ngăn GBS lây nhiễm “khởi phát muộn” – nguồn lây ngoài mẹ. Do đó, em bé sau sinh cần phải được theo dõi, chăm sóc kĩ lưỡng, tránh nhiễm do môi trường xung quanh (mẹ âm tính nhưng bé vẫn nhiễm).

Trường hợp thai phụ sinh mổ và còn nguyên túi ối (không vỡ ối) thì không cần sử dụng kháng sinh, tuy nhiên trong trường hợp này vẫn cần xét nghiệm GBS vì cơn chuyển dạ có thể đến trước thời điểm mổ. Không chỉ vậy, nếu thai phụ dương tính, em bé cần được giám sát, theo dõi, chăm sóc đặc biệt.

3. Xét nghiệm GBS tại HANHPHUCLAB.

Hai phương pháp phổ biến nhất để kiểm tra, xét nghiệm GBS hiện nay là nuôi cấy hoặc PCR. Cả hai đều có ưu, nhược điểm riêng và HANHPHUCLAB có thể thực hiện tốt những phương pháp này tại đơn vị với hóa chất đạt chuẩn và trang thiết bị hiện đại.

Phương pháp nuôi cấy tại phòng Vi sinh của HANHPHUCLAB:

Phương pháp PCR GBS tại phòng Sinh học phân tử của HANHPHUCLAB:

Tài liệu tham khảo:

1. CDC – USA. Prevention of perinatal group B Streptococcal disease: A public health perspective. MMWR Recomm Rep. 1996;45(7):1-24. PubMed PMID: 8637497.

2. World Health Organization. Group B Streptococcus Infection Causes an Estimated 150,000 Preventable Stillbirths and Infant Deaths Every Year. [cited 2017 Nov, 05, 2017]. Available from: https://www.who.int/news/item/05-11-2017-group-b-streptococcusinfection-causes-an-estimated-150-000-preventable-stillbirths-andinfant-deaths-every-year.