Sàng lọc ung thư cổ tử cung

1. 1. Thực trạng

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ung thư cổ tử cung là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho phụ nữ, chiếm 12% trong các ung thư ở nữ giới và 85% trường hợp xảy ra ở nước đang phát triển (trong đó có Việt Nam) (WHO), đặc biệt là tỉ lệ mắc phải sẽ tăng dần theo độ tuổi và xảy ra nhiều hơn ở phụ nữ mãn kinh (theo CDC).

Ung thư cổ tử cung có tỉ lệ mắc phải cao nên đã dần trở thành nỗi ám ảnh của nhiều người. Tuy nhiên, căn bệnh này hoàn toàn có thể được phát hiện sớm và điều trị tốt nếu tuân thủ việc sàng lọc định kỳ.

2. 2. Nguyên nhân gây bệnh

Trong tất cả các nguyên nhân gây bệnh trên, nguyên nhân lớn nhất là do nhiễm virus gây u nhú ở người - Human papillomavirus (HPV) - đặc biệt là các type nguy cơ cao như 16, 18. Trong các khối u cổ tử cung, hầu hết đều phát hiện thấy HPV.

HPV có khoảng 150 type khác nhau, trong đó có khoảng 30 type lây truyền qua đường tình dục. HPV lây qua đường sinh dục được tạm chia thành hai nhóm:

•      - Nhóm nguy cơ cao (high risk) gồm các type: 16, 18, 31, 33, 45…Gây ra các tổn thương ở cổ tử cung, âm đạo, hậu môn, dương vật, thanh quản…
•      - Nhóm nguy cơ thấp (low risk) gồm các type: 6, 11…gây sùi mào gà

3. 3. Đối tượng sàng lọc

•      - Phụ nữ 21-29 tuổi nên thực hiện Pap test mỗi 3 năm. Xét nghiệm HPV không được khuyến cáo ở độ tuổi này.
•      - Phụ nữ 30-65 tuổi nên thực hiện đồng thời cả 2 xét nghiệm HPV và Pap test (còn gọi là co-testing) mỗi 5 năm (lựa chọn ưu tiên). Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn Pap test đơn thuần mỗi 3 năm.

4. 4. Các phương pháp sàng lọc thông dụng

Hiện nay, các phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung thường thấy tại các cơ sở y tế là:

I. Pap Test

Đây là kỹ thuật phết tế bào cổ tử cung sau đó xử lý và đưa lên lam kính để quan sát dưới kính hiển vi, phát hiện những bất thường của tế bào.

Hiện nay thông dụng nhất có Pap cổ điển (phết tế bào lên lam kính, sau đó xử lý, quan sát, đánh giá) và Pap nhúng dịch (cố định tế bào trong dung dịch đặc biệt sau đó xử lý và quan sát, đánh giá).

Tại HANHPHUCLAB, chúng tôi ưu tiên sử dụng phương pháp Pap nhúng dịch (có tên gọi là MAXPREP). Xét nghiệm MAXPREP được thực hiện bằng máy tự động, nhầm làm giảm những chất nền phức tạp đến tối thiểu, tăng độ sạch của lam kính, từ đó tăng khả năng phát hiện bất thường lên gấp nhiều lần so với PAP cổ điển.

Ảnh so sánh tế bào trên lam Pap cổ điển và MAXPREP. Dù được xử lý nhiều bước nhưng Pap cổ điển vẫn không thể so sánh với MAXPREP về độ sạch, sáng và rõ ràng

Ưu điểm của phương pháp:

•      - Có độ đặc hiệu cao (phát hiện đúng tế bào tổn thương và chính xác nguyên nhân gây tổn thương)
•      - Thấy được mức độ tổn thương của tế bào.
•      - Chi phí thấp.
•  
• II. HPV Genotype (PCR định type HPV)

Đây là kĩ thuật phát hiện trực tiếp sự hiện diện của HPV trong mẫu phết cổ tử cung bằng phương pháp Real time PCR. Thời gian thực hiện nhanh, độ chính xác và độ nhạy cao.

Xét nghiệm HPV PCR tại HANHPHUCLAB có thể phát hiện 20 type HPV khác nhau. Trong đó, các type nguy cơ cao bao gồm: 16, 18, 26, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68 và các type nguy cơ thấp bao gồm: 6, 11, 42, 43, 44

Ảnh kết quả HPV PCR định type với mẫu dương 3 type khác nhau

Ưu điểm phương pháp:

•      - Độ nhạy và độ đặc hiệu rất cao, ít khi bỏ sót trường hợp.
•      - Đánh giá được HPV đang nhiễm là type nguy cơ cao hay thấp.
•      - Theo dõi được sự tiến triển hoặc thoái triển của HPV trên bệnh nhân.
•      - Thời gian thực hiện nhanh.

Từ những đặc điểm nêu trên, HANHPHUCLAB khuyến khích thực hiện combo PAP + HPV genotype (định type HPV) để tận dụng hết các ưu điểm của cả hai phương pháp trong một lần xét nghiệm, giúp Bác sĩ đưa ra được nhận định hoặc phác đồ điều trị chính xác nhất.

Nói tóm lại, ung thư cổ tử cung là căn bệnh nguy hiểm, tỉ lệ gây tử vong cao và dễ dàng mắc phải ở phụ nữ. Nguyên nhân hàng đầu gây nên là nhiễm HPV chủ yếu thông qua hoạt động tình dục. Tuy là căn bệnh nguy hiểm nhưng HPV hoàn toàn có thể được phát hiện sớm và điều trị dứt điểm nhờ vào việc sàng lọc ung thư cổ tử cung định kỳ. Tại HANHPHUCLAB, chúng tôi cung cấp dịch vụ sàng lọc trọn gói bao gồm PAP nhúng dịch MAXPREP (phát hiện tổn thương tế bào) và HPV PCR (phát hiện và xác định type nguy cơ của HPV).

Để tìm hiểu chi phí, cách thu mẫu xét nghiệm, đặt lịch hẹn với Bác sĩ xin vui lòng liên hệ số hotline: 0915 82 1509 – Thạc sĩ Nguyễn Thị Trúc Anh.

Tài liệu tham khảo:

1. 1. Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế | http://moh.gov.vn
2. 2. Thi Nguyen DN, Simms K, Vu Nguyen HQ, Van Tran T, Nguyen NH, LaMontagne DS, Castle P, Canfell K. The burden of cervical cancer in Vietnam: Synthesis of the evidence. Cancer Epidemiol. 2019 Apr;59:83-103. doi: 10.1016/j.canep.2018.11.008. Epub 2019 Jan 30. PMID: 30710841.
3. 3. HPV and Pap Testing was originally published by the National Cancer Institute
4. 4. https://www.acog.org/womens-health/faqs/~/link.aspx?_id=C1A0ACDC3A7A4BB0A945A0939FC75B86&_z=z